Η έκρηξη και η πτώση
Οι θεμελιώδεις δυνάμεις της αγοράς του κακάο την τελευταία τετραετία επέτρεψαν τη σταθερή ανοδική κίνηση της τιμής, καθώς τα αποθέματα των μεγάλων χωρών παραγωγής μειώθηκαν σε σημαντικό βαθμό. Η παγκοσμιοποίηση και ο σχηματισμός της μεσαίας τάξης σε μια σειρά αναδυόμενων οικονομιών έχει βοηθήσει ώστε η ζήτηση της σοκολάτας να αυξηθεί σημαντικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι πωλήσεις σοκολάτας στην Κίνα, οι οποίες αυξάνονταν κατά μέσο όρο 10% ετησίως την περίοδο 2006-2010 και αναμένεται να φτάσει στα 1,8 δισ. δολάρια για φέτος. Για να καταδειχθεί η δυναμική της κινεζικής αγοράς η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση δεν ξεπερνά τα 200 γραμμάρια, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη ξεπερνά τα 5 κιλά! Η αγορά του κακάο, ειδικά η προσφορά, έχει επηρεαστεί και από την κλιματολογική αλλαγή σε συνδυασμό με τις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές αλλαγές στη Δυτική Αφρική.
Το 2011, η ζήτηση σοκολάτας ξεπέρασε την προσφορά, με την κατανάλωση να ξεπερνά τους 750.000 μετρικούς τόνους σε σχέση με την ποσότητα που παρήχθη το έτος αυτό. Πάνω από το 70% της προμήθειας κακάο στον κόσμο προέρχεται από δύο μόνο χώρες στη Δυτική Αφρική, την Ακτή Ελεφαντοστού και την Γκάνα. Το 90% της παραγωγής γίνεται από μικροκτηματίες σε αυτές τις χώρες, οι οποίοι όμως δυσκολεύονται να κρατήσουν τις αποδόσεις των δέντρων σταθερές, καθώς η ηλικία των κακαόδεντρων έχει αυξηθεί, ενώ τα δέντρα είναι όλο και πιο επιρρεπή σε ασθένειες. Παράλληλα, οι αγρότες αυτοί δεν μπορούν να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση για να ανανεώσουν τις φυτείες τους – σημειωτέον, τα κακαόδεντρα χρειάζονται περίπου τέσσερα χρόνια για να αναπτυχθούν και να φέρουν καρπούς. Παράλληλα, δεν διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν σύγχρονα λιπάσματα και φυτοφάρμακα στην παραγωγή. Η γήρανση των κακαόδεντρων της Δυτικής Αφρικής έχει αναγνωριστεί ως το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα στον κλάδο και πολλοί προβλέπουν ότι μέχρι το 2020 το έλλειμμα από την πλευρά της προσφοράς θα ανέλθει στο 1 εκατ. μετρικούς τόνους ή στο 25% της σημερινής ετήσιας παγκόσμιας παραγωγής.